Święto pokoju i jedności - 9 maja w krajach UE obchodzimy Dzień Europy
W tym roku mija 75 lat od czasu ogłoszenia deklaracji Schumana - planu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali - która zapoczątkowała proces integracji europejskiej. „Europa nie powstanie od razu czy też w oparciu o jeden plan. Będzie powstawała przez konkretne realizacje, tworząc najpierw rzeczywistą solidarność” - czytamy w deklaracji wygłoszonej w 1950 r. Obecnie 9 maja (rocznica tego wydarzenia) obchodzony jest przez państwa członkowskie Unii Europejskiej jako Dzień Europy. O komentarz dotyczący tego święta poprosiliśmy dr hab. Arkadiusz Modrzejewskiego, prof. UG, Dyrektora Instytutu Politologii Wydziału Nauk Społecznych UG.
- Jestem właśnie na Uniwersytecie Fernando Passoa w Porto, gdzie realizujemy projekt finansowany ze środków Unii Europejskiej dotyczący ochrony praw człowieka w dobie AI (sztucznej inteligencji) - mówi dr hab. Arkadiusz Modrzejewski, prof. UG. - Unia wspiera rozwój współpracy międzynarodowej polskich naukowców i studentów, ale także pracowników administracji uniwersyteckiej. To daje duże możliwości wymiany idei i dobrych praktyk, a także szansę wzajemnego poznania się. Dzięki temu możemy się poczuć częścią międzynarodowej wspólnoty akademickiej.
Jak twierdzi prof. Arkadiusz Modrzejewski, dawniej nie było takich możliwości:
- Ukończyłem studia 25 lat temu. To był zupełnie inny świat, inna rzeczywistość - wspomina. - Kwestii ówczesnego rozwoju ekonomicznego, infrastrukturalnego i społecznego nie trzeba nawet komentować. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt, który wybrzmiewa także w naszym projekcie realizowanym przez partnerów z Portugalii i Hiszpanii. Myślę tu o szeroko rozumianym bezpieczeństwie i ochronie fundamentalnych praw ludzkich, co wpisuje się w aktywność instytucji unijnych i stanowi de facto DNA Unii jako normative power - podkreśla Dyrektor Instytutu Politologii. - Wydarzenia ostatnich lat pokazują, że instytucje unijne - w tym szczególnie Parlament Europejski i Europejski Trybunał Sprawiedliwości - bronią podstawowych zasad i wartości europejskich, takich jak rządy prawa, nawet wbrew rządom państw członkowskich, które dążąc do realizacji swoich celów, posuwają się do łamania zasad praworządności. W świecie coraz bardziej nieprzewidywalnych zmian, Unia Europejska zapewnia państwom członkowskim i swoim obywatelom przestrzeń pokojowego współistnienia i rozwoju. Jest poważną siłą w systemie globalnym.
Za początek integracji europejskiej uważa się powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, o której mówi deklaracja przedstawiona 9 maja 1950 r. przez Roberta Schumana, francuskiego ministra spraw zagranicznych. Z czasem EWWS przekształciła się w Unię Europejską, którą znamy dzisiaj, a rocznica deklaracji Schumana stała się świętem pokoju i jedności w Europie.
„Zjednoczona w różnorodności” to (od 2000 r.) motto Unii Europejskiej, mówiące o tym, że aby zapewnić pokój i dobrobyt oraz chronić bogactwo kultur, tradycji i języków w Europie, Europejczycy powinni działać wspólnie. To wspólne działanie jest obecnie szczególnie potrzebne:
- Życzyłbym nam i politykom, byśmy nie zniszczyli tego europejskiego projektu integracyjnego i nie zmarnowali szans na jej wzmocnienie i przygotowanie do ewentualnych turbulencji związanych z rozedrganiem systemu międzynarodowego - podsumowuje prof. Arkadiusz Modrzejewski.
Karolina Żuk-Wieczorkiewicz/CKiP